RYS HISTORYCZNY WSI NIEDZIELISKA (1)

        „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, wydany w Warszawie w 1886 r. (t. VIII, str.63) tak ogólnie charakteryzuje NIEDZIELISKA: „Wieś rozsiadła się w równinie nadwiślańskiej na małym wzniesieniu, zabezpiecza­jącym ją od wylewów 183 m.n.p.m. W południowo-wschodniej stronie niżej położone podmokłe grunty, z których spływająca woda zasila trzy sta­wy położone obok siebie, w miejscu zwanym Nablonicami /być może dzisiejsze Błonie/. Prócz tych, znajdują się jeszcze dwa mniejsze stawy w stro­nie południowo-zachodniej. Grunty są piaszczyste, a lasy szpilkowe, przeważnie sosnowe. Przez wieś biegnie droga powiatowa z Brzeska do Szczurowej”. Odkąd istnieje wieś Niedzieliska? Najdawniejszym ośrodkiem osadnictwa w powiecie brzeskim jest kolonizacja Puszczy Radłowskiej (założenie Radłowa). Kierunek osadnictwa biegł w kierunku północnym i objął wsie biskupie Zaborów oraz Niedzieliska. Wsie te powstały przed końcem XIII wieku – jak podaje Jerzy Rajman w monografii „Szczurowa. Z dziejów wsi i gminy” (s. 65). Chyba nie da się usta­lić dokładnej daty powstania Niedzielisk. Jednak z całą pew­nością można powiedzieć, że Niedzieliska istniały już przed rokiem 1338. Bowiem według dokumentu z 17 kwietnia 1338 r., wystawionego w Radłowie, który wówczas był miejscem dóbr biskupich, Jan Grotowic, biskup krakowski, oddaje Przybkowi, sołtysowi wsi Niedzieliska, w wieczystą dzierżawę las zwany Szczurowa, aby założył tam wieś na prawie niemieckim. Stąd wniosek, że wieś musiała istnieć już od jakiegoś czasu, skoro miała sołtysa. Z racji założenia Szczurowej, sołtys Niedzielisk otrzymał wynagrodzenie w postaci dwóch łanów (60 morgów) wolnych od wszelkich opłat, prawo założenia karczmy, młyna, jatek, oraz prawo do pewnej części z opłat, jakie mieli uisz­czać osadnicy.